Zaczyna się Wielki Post poprzedzający Święta Wielkanocne. Przeważnie większość wiernych ludzi interesują dwie daty: kiedy się zaczyna Wielki Post, jak i to, kiedy kończy się Wielki Post w tym roku. Ale zanim o bieżącym czasie, warto wspomnieć tradycję tego wydarzenia.
Środa Popielcowa
Wielki Post rozpocznie się w Środę Popielcową. W Polsce Środa Popielcowa nie jest dniem wolnym od pracy. Ze względu na zależność od daty Wielkanocy, jest to święto ruchome. Popielec to jeden z dwóch dni w roku liturgicznym, w których obowiązuje post ścisły — polegający na niespożywaniu potraw mięsnych oraz ograniczeniu posiłków do trzech, w tym jednego do syta i dwóch niepełnych. W tym dniu ma miejsce obrzęd posypania głów popiołem. W starożytności popiół, podobnie jak piasek, używany był do czyszczenia. Dlatego popiół jest z jednej strony symbolem przemijalności ludzkiego życia, a z drugiej symbolem puryfikacji, której powinno dokonać się właśnie w Wielkim Poście. Oczyszczenie to niezbędny etap w drodze nawrócenia.
Historia wydarzenia
Według źródeł tradycja Wielkiego Postu sięga początku obchodów Triduum Paschalnego. Datuje się ją najprawdopodobniej na III wiek, choć warto podkreślić, że pierwsze wzmianki o poście sięgają II wieku. Natomiast w IV wieku post trwał już czterdzieści dni. Ustanowiony został na pamiątkę czterdziestodniowego postu, którego – jak podają ewangeliści – na pustyni podjął się sam Jezus. Od XVI wieku zwyczajem powszechnym w kościele katolickim była Środa Popielcowa, która rozpoczyna okres Wielkiego Postu.
Wielki Post
Ale wróćmy do Wielkiego Postu, który dawniej obchodzono bardzo surowo. Nie było mowy o zabawach, muzykowaniu czy tłustym jedzeniu. Na Wielki Post nawet organy w kościele milkły – tak jak współcześnie w Wielki Piątek. Nie było też dzwonków – zamiast nich słychać było kołatki. W tym czasie ludzie więcej się modlili, pomagali ubogim i przygotowywali się do świąt, zarówno duchowo, jak i praktycznie – np. sprzątając obejście czy wykonując ozdoby świąteczne. Warto wiedzieć, że Wielki Post pokrywa się w czasie z tzw. przednówkiem – w gospodarstwach zapasy zimowe powoli się kończyły, a na polach często leżał jeszcze śnieg, brakowało nowych zbiorów. Konieczne było zatem oszczędzanie jedzenia. Nie spożywano też jajek, ponieważ odkładano je na święta. Post miał zatem wymiar nie tylko religijny, ale też bardzo praktyczny!
Czas trwania Wielkiego Postu
Okres Wielkiego Postu jest związany z Wielkanocą, a co za tym idzie – co roku wypada w innym terminie. W 2022 roku rozpocznie się w Środę Popielcową 2 marca i będzie trwał aż do Wielkiego Czwartku, który w tym roku wypada 14 kwietnia. W sumie będzie trwał 43 dni.
Rekolekcje wielkopostne
Bardzo ważnym elementem wielkopostnego czasu są rekolekcje. Jak wskazują źródła kościoła katolickiego, to one powinny wyznaczać nam cel naszej pracy, umacniać nas w podjętych postanowieniach i dawać nam siłę do podejmowania wysiłku. Rekolekcje organizowane są prawie w każdej parafii, na początku Wielkiego Postu. Istnieje również możliwość wyjazdów na rekolekcje zamknięte. Tu godne polecenia są rekolekcje ignacjańskie przeżywane w całkowitej ciszy.
Post jakościowy i ilościowy
Post jakościowy, który obowiązuje w wiekszość piątków w ciągu roku, to przede wszystkim powstrzymywanie się od jedzenia mięsa oraz spożywania jego ekstraktów tj. chociażby rosołu. Można jednak jeść ryby, jaja czy nabiał. Post jakościowy dotyczy wiernych po 14. roku życia do 60. roku życia oraz osób, które z przyczyn zdrowotnych lub innych nie mogą go przestrzegać, a także nie udzielono im dyspensy. Post ilościowy – najistotniejsze w nim jest to, ile jemy. Osoby, które przestrzegają postu ilościowego mogą spożyć jeden syty posiłek dziennie. Nie oznacza to jednak, że nie należy jeść rano i wieczorem. Po prostu muszą to być skromne dania. Post ilościowy dotyczy wiernych po 18 roku życia, którzy nie skończyli 60 lat i nie mają przeciwwskazań zdrowotnych do jego przestrzegania, a także nie udzielono im dyspensy.
Zebrał i opracował
Paweł Szpur
gazeta@30minut.pl
Źródła i cytaty:
http://www.nowezycie.archidiecezja.wroc.pl
https://www.kalendarzrolnikow.pl
https://www.kalendarzswiat.pl
https://www.kawiarniany.pl
dziedzictwo.ekai.pl
https://misyjne.pl
https://kalendarz.livecity.pl
https://wydarzenia.interia.pl