Uważaj! Obserwują Cię, od samego początku – cała kocia gromada. Anja na to spotkanie wystroiła się w czerwone pantofelki. Złotko ułożył się na pleckach i rozkosznie podnosi łapki ku górze, a demoniczny uśmiech Kota z Cheshire zapowiada, że wkraczasz do krainy czarów. Zobaczysz tam srebrną Świnkę, która kokietuje zadartym ryjkiem. Asystują jej silni i władczy Macho. Tylko nie bój się ostrych wilczych kłów; na wszystko baczenie ma Pasterz.
To bajkowe urealnienienia bohaterów marzeń sennych wrocławskiej artystki Anny Malickiej-Zamorskiej, które uzupełnia Urodzinowa Chmura – instalacja złożona z 79 porcelanowych elementów – zapowiedź jej przyszłorocznego jubileuszu 80. Urodzin. Wiesz coś o tym?
W Muzeum Porcelany w Wałbrzychu 15 października odbył się wernisaż prac Artystki, o których już przeczytałaś/eś wyżej. Goszczą tu na wystawie czasowej pt. „Sny w Ogrodzie”. Wydarzenie zorganizowano w ramach V Biennale Mistrzów Ceramiki im. Bronisława Wolanina. Całość od lat wspiera Fundacja Iwony Siewierskiej „Unikat”. Te utrwalone w kruchej ceramicznej formie, wyśnione postaci ludzi, zwierząt i zjawisk przyrody będzie można oglądać do 15 lutego przyszłego roku.
Pani Anna związana jest z Wałbrzychem od przeszło półwiecza. Do miasta pod Chełmcem przyciągnęła ją Miłość – Ryszard Waldemar Zamorski – rzeźbiarz-jej mąż, który jako pięciolatek wraz z rodzicami osiadł tu po wojnie; twórca rzeźby popularnie znanej jako „Mokra Panna”, dawniej na placu Magistrackim przed ratuszem, a dziś zdobiącej otoczenie Aqua Zdroju. Mało kto wie, że to tej rzeźby pozowała właśnie Anna Malicka-Zamorska.
To Ona w latach 1977-2012 współorganizowała i organizowała w naszym mieście 35 dorocznych Plenerów i Międzynarodowych Sympozjów Ceramicznych „Porcelana Inaczej”. Plenery i Sympozja, z wydarzenia o zasięgu ogólnopolskim, zyskały dzięki Artystce wymiar międzynarodowy. Dawały one wgląd w aktualne wówczas trendy ceramiki światowej. W Plenerach i Sympozjach uczestniczyło 238 artystów, pochodzących 32 krajów, rozsianych na czterech kontynentach. Jako członkini elitarnej International Academy of Ceramics z siedzibą w Genewie, uzyskała patronat tej organizacji dla wałbrzyskich Sympozjów Ceramicznych.
Zamek Książ, Muzeum Okręgowe, przekształcone później w Muzeum Porcelany, Galeria „Pod Atlantami” czy Biuro Wystaw Artystycznych, wszystkie działające w Wałbrzychu, to miejsca, gdzie odbywały się wystawy poplenerowe, które towarzyszyły „Porcelanie Inaczej”. Wydarzenia związane z ceramiką unikatową, były istotnym i stałym elementem pejzażu kulturalnego miasta; i co istotne, inaczej „nieco” promowały w świecie, kojarzący się jedynie z węglem i przemysłem Wałbrzych.
Plenery „Porcelana Inaczej” stały się też impulsem do zorganizowania w Wałbrzychu Wystaw Ceramiki Polskiej i Sympozjów Ceramiki Polskiej Unikatowej i Przemysłowej. Projektowano nawet utworzenie na miejscu ceramicznego centrum artystycznego, a zabytkowy pałac w Strudze, po jego adaptacji, miał służyć jako dom pracy twórczej. Plenery mogłyby trwać przez cały rok. W tej formie umożliwiłyby w nich udział większej liczbie artystów-ceramików. Transformacja ustrojowa i upadek miejscowych fabryk porcelany stołowej zniweczyły te ambitne i śmiałe plany.
A trzeba wiedzieć, że Plenery i Sympozja „Porcelana Inaczej” odbywały się w Fabrykach Porcelany „Krzysztof”, „Książ” i „Wałbrzych” oraz Wałbrzyskich Zakładach Graficznych w Wałbrzychu; w kooperacji z zatrudnionymi tam modelarzami, technologami i pracownikami produkcji. Wzajemna wymiana doświadczeń związanych procesem technologicznym, umożliwiała artystom-plastykom wykorzystanie warunków materiałowych i technicznych zakładów, zaś pracownikom fabryk pomogła w zrozumieniu specyfiki tworzenia artystycznych dzieł w formach i sposobie dekoracji, zupełnie odmiennych od używanych w ceramice użytkowej. Wałbrzyskie fabryki porcelany zyskiwały przez to ogromny prestiż. W ich murach działali przecież uznani w świecie artyści. Zwraca się na to szczególną uwagę tak, jak choćby w przypadku renomowanych niemieckich fabryk porcelany, znajdujących się w Miśni czy Berlinie. Niestety, ta swego rodzaju promocja i nobilitacja nie została wtedy należycie wykorzystana.
Działalność organizatorska i artystyczna Anny Malickiej-Zamorskiej sprawiła, że Muzeum Porcelany w Wałbrzychu i Centrum Ceramiki Unikatowej, znajdujące się w Centrum Nauki i Sztuki „Stara Kopalnia”, wzbogaciło się o liczne i cenne przykłady współczesnej ceramiki unikatowej. Wśród autorów tychże prac, na szczególną uwagę zasługują artyści o krajowej i międzynarodowej sławie, tacy jak: Krystyna Cybińska, Bronisław Wolanin, Henryk Lula, Władysław Garnik, Ewa Granowska, Irena Lipska-Zworska, Stanisław Możdżeń, Michael Flynn, Norio Shibata, Satoru Hoshino… Nie sposób wymienić całą rzeszę tychże twórców.
Sztuka ta, ze względu na swoją abstrakcyjną formę, może powodować trudności z jej odbiorem u przeciętnego widza. Mimo to, cieszy się ona powszechnym uznaniem. Świadczą o tym opinie znawców przedmiotu, jak i słowa wyrażane przez zwiedzających wałbrzyskie Muzeum Porcelany.
Aktywność Anny Malickiej-Zamorskiej na rzecz Miasta Wałbrzycha w zakresie kultury i sztuki została doceniona przez miejskich radnych, którzy 30 sierpnia br. przyznali jej tytuł „Zasłużonej dla Miasta Wałbrzycha”. Z wnioskiem do ratusza o takie uhonorowanie Artystki wystąpili Muzealnicy z tutejszego Muzeum Porcelany i członkowie Stowarzyszenia Ceramików Polskich – dawni pracownicy wałbrzyskich fabryk porcelany. To wyraz wdzięczności za współpracę, trud i poświęcenie połączone z kultywowaniem tradycji ceramicznych w mieście, które stało się przez Jej działania swoistym centrum artystycznym, skierowanym w stronę ceramiki unikatowej. Pani Anna Malicka-Zamorska nadal jest ambasadorką Wałbrzycha w kraju i na całym świecie. Życzymy dalszych, szczęśliwych lat w zdrowiu.
tekst: Tomasz Nochowicz
foto: PeeL