Od poniedziałku 14 czerwca br. na terenie województwa dolnośląskiego ruszył projekt pn.: „Badania przesiewowe za pomocą niskodawkowej tomografii komputerowej metodą poprawy wyleczalności raka płuca w makroregionie śląskim”, finansowany w 85% z środków europejskich i w 15% z budżetu państwa.
Wartość całego projektu obejmującego oprócz województwa dolnośląskiego, również województwo śląskie i opolskie, wynosi niemal 4 mln złotych, w tym na województwo dolnośląskie przypada ok 1 miliona złotych. Projekt ma na celu wczesne wykrycie raka płuca, a realizowany będzie przez marszałkowski szpital – Dolnośląskie Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu we współpracy z Dolnośląskim Centrum Onkologii.
Projekt obejmie swoim zasięgiem obszar całego województwa. Badania wykonywane będą we Wrocławia, jak również w Jeleniej Górze, Legnicy oraz Wałbrzychu. Badania są bezpłatne i nie wymagają skierowania.
Z badań skorzystać mogą:
- Osoby w wieku 55-74 lat, jeśli paliły przynajmniej 1 paczkę papierosów dziennie przez co najmniej 20 lat i nadal palą lub od momentu zaprzestania palenia nie minęło więcej niż 15 lat
- Osoby w wieku 50-74 lat, jeśli paliły przynajmniej jedną paczkę papierosów dziennie przez co najmniej 20 lat i nadal palą lub od momentu zaprzestania palenia nie minęło więcej niż 15 lat, a dodatkowo były narażone na działania czynników rakotwórczych, np.: kadm, azbest lub w rodzinie wystąpiły przypadki chorób nowotworowych lub też chorują na choroby układu oddechowego, np.: POChP, włóknienie płuc
By umówić się na wizytę kwalifikacyjną należy w godzinach 8:00 – 15:00, w dni robocze zadzwonić pod numer telefonu: 71 726 25 25.
Ścieżka pacjenta w programie profilaktyki raka płuca obejmuje III etapy:
- Wizytę kwalifikacyjną – koordynator programu na podstawie ankiet i wywiadu z pacjentem dokonuje jego kwalifikacji do wykonania badania, objaśnia potencjalne dalsze ścieżki postępowania w przypadku wykrycia zmian nowotworowych lub ich braku.
Etap ten ma również charakter edukacyjny, koordynator jako osoba przeszkolona w poradnictwie antytytoniowym przedstawi uczestnikowi możliwości pozbycia się nałogu i sposoby walki z nałogiem .
- Wizyta – badanie NDTK – wykonywane jest badanie niskodawkowej tomografii komputerowej z opisem wszystkich zmian stwierdzanych w płucach, śródpiersiu, sercu, naczyniach wieńcowych, ścianie klatki piersiowej, ze szczególnym uwzględnieniem guzków płuca jako zmian mogących odpowiadać wczesnemu rakowi płuca.
- Wizyta wynikowa – podczas tej wizyty lekarz pulmonolog lub torakochirurg objaśnia pacjentowi wynik jego badania, charakterystykę wykrytych zmian. Planuje i przedstawia dalsza ścieżkę postępowania pacjenta, możliwych zabiegach inwazyjnych, a także dodatkowego badania NDTK po upływie 6-ciu lub 3-ch miesięcy. Ze względu na szeroki zasięg badania i możliwości wykrycia zmian innych niż nowotworowe, lekarz w takcie wizyty wynikowej informuje również o koniecznych konsultacjach z innymi specjalistami np. kardiolog, chirurg naczyniowy, endokrynolog.
Po wykonaniu wszystkich trzech etapów pacjent wraca na początek swojej ścieżki po upływie czasu wskazanego przez lekarza na wizycie wynikowej albo ponownie wykonuje badanie NDTK i przechodzi pełną ścieżkę. Jeśli ze względu na wielkość i charakter zmian wykrytych w badaniu został skierowany do diagnostyki i zabiegu operacyjnego, nie wraca już na ścieżkę badań przesiewowych.
Pacjenci objęci projektem będą monitorowani pod kątem nowotworu raka płuca przez cały okres trwania projektu, tj. do listopada 2023 r. Projekt obejmie 948 osób.
Badania niskodawkowym tomografem to kolejne działania w zakresie prewencji nowotworowej podejmowane przez marszałkowskie jednostki. Z sukcesem promujemy profilaktykę raka jelita grubego poprzez wykonywanie prostych i szybkich testów na krew utajoną w kale. Chcemy się również skoncentrować na niezwykle niebezpiecznym raku płuca. U większości pacjentów objawy raka płuca pojawiają się, gdy choroba jest silnie zaawansowana, co powoduje, że rak płuca jest trudny do leczenia. Lekarze alarmują, że nowotwór może się rozwijać „po cichu” nawet przez 10 lat, zanim pacjent zauważy objawy. Dlatego tak ważna jest, aby Dolnoślązacy mieli dostęp do tego typu badań – Marcin Krzyżanowski, Wicemarszałek Województwa Dolnośląskiego.
Rak płuca jest jednym z najczęściej występujących nowotworów. Według danych WHO jest najczęstszą przyczyną zgonów spowodowanych chorobą nowotworową zarówno wśród mężczyzn, jak i kobiet. Co roku notuje się ponad 2 mln nowych przypadków choroby na świecie. Jak podaje Krajowy Rejestr Nowotworów, w Polsce diagnozuje się obecnie ok. 23 tys. pacjentów rocznie. Z danych zebranych i analizowanych przez Dolnośląskie Centrum Onkologii wynika, że na terenie Dolnego Śląska wśród nowotworów występujących u mężczyzn raka płuca dotyka aż 17,5% mężczyzn, a wśród kobiet – 10,4%.
Co roku na Dolnym Śląsku odnotowujemy około 2000 nowych przypadków raka płuca, w 2018 roku na ten typ nowotworu, na terenie naszego województwa zmarło 2057 pacjentów. Dane z realizacji pilotażu onkologicznego wyraźnie wskazują na wysoki odsetek najwyższych stadiów zaawansowania tego nowotworu. Ok 72% pacjentów zgłasza się w trzecim i czwartym stadium zaawansowania, co znacznie zmniejsza zakres możliwości terapeutycznych i szanse na wyzdrowienie. Badania przesiewowe raka płuca zapewniają pacjentom kompleksowość opieki i ciągłość nadzoru w przypadku wykrycia zmian nowotworowych, co zwiększa wykrywalność nowotworów we wczesnym stadium zaawansowania, dając większe możliwości diagnostyczne i terapeutyczne, a co za tym idzie większe szanse na zdrowie społeczeństwa – Ireneusz Pawlak, torakochirurg, onkolog, Dyrektor Medyczny Dolnośląskiego Centrum Onkologii.