Finanse Polaków stają się coraz bardziej cyfrowe. Coraz częściej przelewy robimy przez Internet, za zakupy płacimy kartą lub telefonem. Także seniorzy stają się coraz bardziej „cyfrowi”. Już trzy czwarte z nich dostaje pieniądze z ZUS przelewem na bankowe konto. To o wiele szybsze, tańsze i bezpieczniejsze, niż trzymanie gotówki w domu. Bankowe konta, na które Zakład przelewa pieniądze są dla seniorów całkowicie bezpłatne. Listę współpracujących a ZUS banków można znaleźć na stronie internetowej Zakładu.
We wrocławskim oddziale ZUS 83 proc. (2020 r.: 69 proc.) wszystkich wypłat to wypłaty na konto w banku, 17 proc. to przekazy pocztowe, w wałbrzyskim oddziale ZUS 82 proc. wypłat idzie na konta w banku, pozostałe 20 proc. pocztą, w legnickim oddziale ZUS 82 proc. (2020 r.: 76 proc.) wypłat płynie na konta pozostałe 18 proc. przynosi listonosz do domu.
Średnio do ponad 80 proc. Dolnoślązaków ZUS wysyła renty i emerytury bezpośrednio na bankowe konto.
– To sprawia, że ich pieniądze są zawsze na czas a senior przestaje być łatwym łupem dla oszustów wyłudzających pieniądze – mówi Iwona Kowalska-Matis regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku. – Emerytura przelewana na bankowe konto to nie tylko bezpieczeństwo dla pieniędzy seniorów, ale i ogromne oszczędności dla budżetu państwa – mówi Iwona Kowalska-Matis rzecznik regionalny ZUS na Dolnym Śląsku. – Za przekaz pocztowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych musi zapłacić a przelanie emerytury, czy renty na rachunek w banku nie kosztuje nic – dodaje Kowalska-Matis.
Od kilkunastu lat wypłaty świadczeń z ZUS na rachunki bankowe stopniowo rosną. Jeszcze w 2005 roku było ich nieco ponad 40 proc., a w 2008 roku – połowa. Emerytury i renty w formie bezgotówkowej najczęściej dostają mieszkańcy zachodniej i północno-zachodniej Polski.
Bezgotówkowa forma wypłaty świadczeń jest formą bezpieczniejszą również w kontekście pandemii. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje obrót bezgotówkowy z uwagi na zmniejszone ryzyko przenoszenia bakterii i wirusów.
Według rzecznika Komendanta Głównego Policji insp. Mariusza Ciarki, na ubankowieniu zyskują przede wszystkim seniorzy, bo przelew emerytury zwiększa przede wszystkim ich bezpieczeństwo finansowe, osobiste i zdrowotne. Wypłata emerytur i rent na rachunek bankowy jest rozwiązaniem bezpiecznym. Ogranicza ryzyko kradzieży środków w wyniku oszustw znanych, jako metoda „na wnuczka” czy „na policjanta”. „Gotówka dostarczana bezpośrednio do domu, w pełnej wysokości, naraża seniorów na niebezpieczeństwo kradzieży lub oszustwa” – podkreśla rzecznik policji.
– Jest bezpieczniej, gdy nie trzymamy gotówki w domu. Również nie nosząc gotówki przy sobie, a płacąc w sklepie kartą zmniejszamy ryzyko, że ktoś nam te pieniądze ukradnie – przestrzega Rzecznik Komendanta Głównego.
Z policyjnych danych wynika, że każdego roku tysiące starszych osób traci w wyniku różnych przestępstw miliony złotych. Są to jednak tzw. przestępstwa stwierdzone, wprowadzone do systemu i odpowiednio opisane. Rzeczywista skala problemu, a także wartość strat mogą być znacznie wyższe.
– Oszuści wykorzystują łatwowierność, brak czujności, a także dobre serce i chęć pomocy. Osoby starsze i samotne dają się oszukać, bo łakną kontaktu z drugim człowiekiem, chcą czuć się potrzebne, a osoby podszywając się pod członków ich rodziny czy funkcjonariuszy policji, doskonale to wykorzystują. Oszuści uczą się wykorzystywać łatwowierność i brak czujności zwłaszcza starszych i samotnych osób, grają na ich uczuciach i potrafią nimi manipulować. Przestępcy nie ustępują w bezprawnych działaniach nawet w czasie pandemii. Jest to szczególnie dotkliwe, ponieważ bardzo często seniorzy w wyniku działania oszustów tracą oszczędności całego życia – wyjaśnia insp. Mariusz Ciarka.
Osobom starszym trudniej jest zaufać instytucjom finansowym, stąd pośrednictwo ZUS w tym zakresie. Zakład jest dla klientów gwarantem dobrej i wiarygodnej oferty bankowej bez żadnych kruczków prawnych i od lat systematycznie promuje wśród swoich najstarszych klientów odbiór świadczeń na rachunek bankowy. Już w 2011 r. ogłoszony został pierwszy konkurs dla instytucji finansowych na promocję usług bankowych dla emerytów i rencistów. Obecnie rachunki bankowe dla seniorów oferuje, przy współpracy z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych m.in. Bank Pocztowy S.A, a także Banki Spółdzielcze zrzeszone w Banku Polskiej Spółdzielczości SA oraz SGB-Banku SA. Każdorazowo wymogiem konkursowym i przepustką do współpracy z ZUS była m.in. oferta otwarcia i prowadzenia rachunku za 0 zł, brak opłat za kartę oraz wpłaty i wypłaty w placówkach banku, czy darmowe przelewy.
Jednak, co niezwykle istotne, wskaźnik ubankowienia zdecydowanie rośnie u nowych świadczeniobiorców. W grupie 60-letnich kobiet jest to 83 proc. a w grupie 65-letnich mężczyzn – 78 proc.