W ślad za wizualną odnową Nowego Miasta idzie troska o jego duszę. Po rocznym remoncie, dużym wkładzie finansowym, otwarto ponownie filię Biblioteki pod Atlantami i już chwilę później mogliśmy udziałem w akcji Narodowe Czytanie.
Tegoroczna edycja popularnej akcji związana była z czytaniem Moralności Pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej.
Pierwotnie akcja utworu została umieszczona we Lwowie, ponieważ tam pierwotnie miała nastąpić premiera (problemy z obsadą związane z chorobą jednej aktorki spowodowały takie opóźnienie, że premiera została przeniesiona do Krakowa). Jednakże na potrzeby przedstawienia premierowego w Krakowie (i na prośbę ówczesnego dyrektora Teatru Miejskiego w Krakowie – Ludwika Solskiego) autorka przeniosła akcję utworu do tego miasta (dotyczyło to odniesień do rozmaitych miejsc – np. w wersji „lwowskiej” Felicjan Dulski odbywa „spacer” na Wysoki Zamek, a przy ulicy Teatyńskiej musi przyspieszyć, bo „tunel rozbijają”, podczas kiedy w „krakowskiej” celem „spaceru” jest Kopiec Kościuszki, a przyspieszyć musi koło Parku Jordana, bo „zaczepiają”).
Później sztukę wystawiano w innych miastach i w zależności od tego, z którą wersją miał reżyser do czynienia (do 1907 roku sztuka krążyła tylko w postaci odpisów), miejscem akcji był Lwów lub Kraków. Dramat został wydany drukiem przez wydawnictwo Orgelbrandów w 1907 roku i była to wersja „lwowska”. Kolejne wydanie (wydawnictwo Lektor) z 1921 roku oparte zostało na jednym z odpisów wykonanych dla potrzeb krakowskiego teatru – akcja umieszczona została w Krakowie. Z uwagi na to, że użyto odpisu prawdopodobnie przeznaczonego dla suflera, wydanie to odznaczało się pominięciem większości didaskaliów; ponadto było dość niechlujne (liczne błędy językowe).
Późniejsze wydania aż do 1987 roku wywodziły się przeważnie z tego wydania, z tym że usuwano z nich błędy językowe oraz w mniejszym lub większym stopniu uzupełniano didaskalia. Wszystkie ekranizacje dramatu dzieją się w Krakowie. W 1988 roku wydany został tekst pochodzący z Orgelbranda z akcją we Lwowie. Obecnie wydaje się obie wersje, zależnie od pochodzenia źródła.
Źródło:
- Skocz do:a b Zapolska Gabriela, [w:] Encyklopedia PWN [online]
- Skocz do:a b Czachowska 1984 ↓.
- BiblioNETka » książki w cyklu „Moralność pani Dulskiej” (pol.).
- https://www.radio.kielce.pl/wiadomosci/w-kielcach-tez-czytano-moralnosc-pani-dulskiej,135478
- Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 234. ISBN 83-04-02817-4.
- Moralność pani Dulskiej, reż. M. Wrona, teatrtv.vod.tvp.pl [dostęp 2020-07-03] (pol.).
- Moralność pani Dulskiej, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki). [online]
- Dulscy. [dostęp 2020-07-03].
- Z biegiem lat, z biegiem dni…
- Panie Dulskie
Bibliografia:
Jadwiga Czachowska: Moralność pani Dulskiej. W: Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. Red. Julian Krzyżanowski. T. I: A–M. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984, s. 687. ISBN 83-01-05368-2.
Jadwiga Czachowska, Gabriela Zapolska. Monografia bio-bibliograficzna, Kraków 1966. s. 334-374.
Moralność pani Dulskiej w serwisie Wolne Lektury
G. Zapolska, Moralność pani Dulskiej. Komedya w trzech aktach, Warszawa 1907. Reprodukcja cyfrowa w serwisie Polona.pl
G. Zapolska, Moralność pani Dulskiej. Tragikomedja kołtuńska w 3-ech aktach, [w:] tejże Utwory dramatyczne, t. 4, wstęp S. Krzywoszewski, Warszawa 1923. Reprodukcja cyfrowa w serwisie Polona.pl