Rak trzustki daje na początku mało charakterystyczne objawy o słabym stopniu nasilenia, co jest dodatkowym utrudnieniem w diagnostyce i skutecznym leczeniu. Ten typ nowotworu najczęściej pojawia się około 70 roku życia, ale teraz zaczyna następować przełom w badaniach nad nim.
Co to jest trzustka?
Jest to narząd gruczołowy wchodzący w skład układu pokarmowego i układu wydzielania wewnętrznego u kręgowców. Trzustka pełni funkcję zewnątrzwydzielniczą i hormonalną. W związku z czym jest jednym z kluczowych narządów w ciele człowieka. Choroby związane z trzustką są zwykle ciężkie i nieprzyjemne w skutkach. Już przed naszą erą, grecki anatom i chirurg, Herophilus zidentyfikował trzustkę. Jednakże dopiero kilkaset lat później inny grecki anatom, Rufus z Efezu nadał trzustce właściwą nazwę. Musiało minąć dużo czasu aby odkryć funkcje tego narządu. W 1889 roku Oskar Minkowski odkrył, że usunięcie trzustki od psa spowodowało u niego cukrzycę. Natomiast trzydzieści lat później za sprawą Fredericka Bantinga i Charlesa Herberta Besta wyizolowano insulinę z trzustki. Trzustka jest narządem, który u ludzi jest położony w jamie brzusznej i rozciąga się od środkowej części brzucha do lewej górnej części brzucha w pobliżu śledziony. U dorosłych osób ma około 12–15 centymetrów długości oraz zrazikowy wygląd i łososiowy kolor. Anatomicznie trzustka jest podzielona na głowę, trzon i ogon. Trzustka rozciąga się od wewnętrznej krzywizny dwunastnicy, gdzie głowa otacza dwa naczynia krwionośne (górną tętnicę krezkową i żyłę). Najdłuższa część trzustki (trzon) rozciąga się za żołądkiem, a ogon trzustki kończy się w sąsiedztwie śledziony.
Rak trzustki
Rak trzustki jest najbardziej podstępnym rodzajem raka, którego liczba przypadków niestety w ostatnich latach wzrasta. Zagrożenie tą chorobą potęgują bardzo złe wyniki leczenia we wszystkich fazach choroby. Rak trzustki może przez długi czas nie dawać żadnych objawów i jest określany mianem najpoważniejszej choroby układu trawiennego. Według danych statystycznych rocznie na całym świecie zachoruje 11 osób ze 100 tysięcy.
Przyczyny powstawania
Możliwe przyczyny powstania choroby nie są w pełni znane, oprócz powszechnie znanych czynników ryzyka, takie jak niezdrowe odżywianie i palenie, pojawiają się spekulacje o ewentualnym wpływie kofeiny. Zwiększone ryzyko raka trzustki dotyczy osób z obciążeniem genetycznym, osłabionym układem immunologicznym, cukrzycą i przewlekłym zapaleniem trzustki. Rak trzustki częściej występuje u mężczyzn. Objawami raka trzustki mogą być również cukrzyca czy żółtaczka, w zależności od lokalizacji nowotworu, np. ból w nadbrzuszu (nowotwór w przewodach wyprowadzających sok trzustkowy) albo w plecach (nowotwór w pobliżu kręgosłupa). Z tego powodu każdy, z podobnymi objawami, powinien iść do lekarza.
Przełom w badaniach
Badania z ostatnich lat wskazują, że w niektórych chorobach trzustki, w tym w przewlekłym zapaleniu trzustki i w raku gruczołowym tego narządu dużą rolę odgrywa postępujące włóknienie miąższu trzustki. Tzw. komórki gwiaździste wytwarzają chemokiny i białka takie jak: kolagen I i III, fibronektyna czy kwas hialuronowy (HA). Ten ostatni znany jest zwłaszcza jako dodatek do kosmetyków, zapewniający skórze elastyczność i młody wygląd. Kwas hialuronowy obecny jest m.in. w stawach kolanowych, dając im sprężystość. W raku trzustki tworzy mikrośrodowisko, dzięki któremu nowotwór staje się oporny na leczenie. W jaki sposób? Pochłania z zewnątrz wodę, wytwarza w guzie wysokie ciśnienie, które wyrzuca na zewnątrz leki. Sam guz staje się twardy, żyły zapadają się, a przepływ krwi jest utrudniony. Naukowcy nie kryją entuzjazmu, wierzą, że kolejne badania oparte na tej tezie pozwolą na wprowadzenie skutecznych metod leczenia nowotworu trzustki.
Zebrał i opracował
Paweł Szpur
gazeta@30minut.pl
Źródła i cytaty:
https://portal.abczdrowie.pl
https://www.ekologia.pl/
https://penoxal.pl/
http://onkologia.org.pl/
https://zdrowegeny.pl/
https://www.zwrotnikraka.pl
https://www.onkonet.pl/