Stanley Kubrick, Anthony Hopkins, Dan Aykroyd, Andy Warhol to tylko przykłady znanych osób, które dotknięte są zaburzeniem ze spektrum autyzmu, nazywanym czasami łagodniejszą formą – autyzmem. Ujawnia się on szczególnie w relacjach społecznych. Ale czym jest autyzm i ile naprawdę o nim wiemy? Tego chcą nas nauczyć organizacje społeczne w dniu 1 kwietnia w Światowy Dzień Świadomości Autyzmu.
Co to jest autyzm?
Autyzm jest zaburzeniem, które trwa całe życie. Oznacza to, że z autyzmu się „nie wyrasta”. Dzięki coraz skuteczniejszym metodom terapii w wielu przypadkach można uzyskać znaczącą poprawę funkcjonowania dotkniętych nim osób. Aktualne badania wskazują, że ok. 10-15% dzieci z zaburzeniami spektrum autyzmu ma szansę na w miarę samodzielne życie w przyszłości. Wysoko funkcjonujące osoby z autyzmem lub Zespołem Aspergera mogą pracować, zakładać rodziny. Jednak nieleczony autyzm jest przyczyną ciężkiej niepełnosprawności. Osoby dorosłe ze spektrum mogą identyfikować się z różnymi określeniami swojego nietypowego funkcjonowania, tj. „autystyk”, „asperger”, “neuro nietypowy, „osoba ze spektrum”, “osoba z autyzmem” czy „osoba autystyczna”, natomiast dzieci i młodzież często jeszcze nie wiedzą, jak chciałyby same siebie określać. Autyzm jest częścią tożsamości danej osoby, występuje od urodzenia i… po prostu jest. Nie jest chorobą. Jest stanem – odmiennym sposobem myślenia i odczuwania świata. U niektórych osób prowadzi do niepełnosprawności o różnym stopniu, ponieważ może powodować poważne problemy w życiu i ograniczać samodzielne radzenie sobie z codziennymi wyzwaniami.
Przyczyny autyzmu – co wiemy
Badacze uważają, że najczęściej występowanie spektrum autyzmu nie jest związane z jednym, ale z kilkoma czynnikami. Predyspozycje genetyczne łączą się z czynnikami środowiskowymi np. niska waga urodzeniowa lub infekcje podczas ciąży. Wystąpienie dodatkowych czynników może zaostrzać objawy autyzmu. Takie konfiguracje czynników ryzyka mogą być bardzo różne dla różnych osób. To znaczy, że prawdopodobnie istnieje wiele różnych ścieżek, które prowadzą do wystąpienia spektrum autyzmu. Jak podaje portal polskiautyzm.pl – Czynniki, które przyczyniają się do wystąpienia spektrum autyzmu to: inne osoby w spektrum autyzmu w rodzinie, mutacje genetyczne, zespół łamliwego chromosomu X i niektóre choroby genetyczne, niska waga urodzeniowa, wyższy wiek rodziców, infekcje wirusowe w czasie ciąży, niektóre leki przyjmowane podczas ciąży (np. na epilepsję), mniej niż rok przerwy pomiędzy ciążami, znaczne wcześniactwo (przed 26 tyg. ciąży), ciąże mnogie (bliźniaki, trojaczki), choroby autoimmunologiczne u matki.
Jak jest w Wałbrzychu?
Mamy z Wałbrzycha, których dzieci dotknięte są tym zaburzeniem, prężnie działają od 2020 roku, tworząc Fundację „Kalejdoskop Autyzmu”. Od kilku lat prowadzona jest kampania społecznościowa z okazji Światowego Dnia Świadomości Autyzmu, realizowana we współpracy z władzami Miasta Wałbrzych, instytucjami miejskimi takimi jak Biblioteka Miejska. Udało się również uzyskać wsparcie z Dolnośląskiego Funduszu Małych Inicjatyw (finansowanego ze środków Rządowego Programu NOWEFIO Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2021-2030) na realizację kolejnego projektu „Dotknij, poczuj, zrozum! Warsztaty sensoryczne dla dużych i małych”. To tylko jedne z przykładów działalności. Warto obserwować podejmowane inicjatywy w mediach społecznościowych i wspierać je. Rodzice działający w Fundacji „Kalejdoskop Autyzmu” wierzą, że jeszcze powiększy się grupa przyjaciół. Można również wspierać fundację, przekazując darowiznę na konto 77109022710000000146486643.
Zebrał i opracował
Paweł Szpur
gazeta@30minut.pl
Źródła i cytaty:
enel.pl
synapsis.org.pl
medonet.pl
mada.org.pl
polskiautyzm.pl
zdrowie.radiozet.pl
stylzycia.polki.pl