Subregion Wałbrzyski otrzyma 556 mln euro na lata 2021-2027 w ramach wsparcia Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST). To efekt kilkuletnich działań i starań samorządowców pogórniczych gmin regionu Wałbrzyskiego, skupionych wokół Wałbrzycha.
FST przeznaczony jest na realizację wielu przedsięwzięć inwestycyjnych związanych z łagodzeniem społecznych, gospodarczych i środowiskowych skutków transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu. Proces transformacji w Subregionie Wałbrzyskim, zapoczątkowany ponad 20 lat temu po zamknięciu kopalń dawnego Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego, do tej pory nie został ukończony. Wciąż odczuwamy skutki zapaści społeczno-gospodarczej będącej następstwem likwidacji kopalń.
Wsparcie Funduszu Sprawiedliwej Transformacji dla Subregionu Wałbrzyskiego nie ograniczy się tylko do dekarbonizacji sektorów energochłonnych gospodarki oraz likwidacji niskiej emisji w budynkach jednorodzinnych, komunalnych, wspólnotach mieszkaniowych, wdrażania zeroemisyjnego transportu publicznego czy wprowadzania rozwiązań w kierunku samowystarczalności energetycznej gmin. Fundusz będzie wspierał małe i średnie przedsiębiorstwa w rozwijaniu ich konkurencyjności, rozwój innowacyjnej gospodarki opartej m.in. na inteligentnych specjalizacjach, budowę kompetencji do wykonywania zawodów przyszłości, inwestycje w cyfryzację, łączność cyfrową, mobilność, odtwarzanie terenów cennych przyrodniczo, przywracanie bioróżnorodności.
Kalendarium działań związanych z objęciem przez FST zakresem wsparcia Subregionu Wałbrzyskiego
16 maja 2018 – X Europejski Kongres Gospodarczy – po wystąpieniu Europosła Jerzego Buzka Prezydent Szełemej upomina się aby tworząc horyzontalny europejski program dla regionów pogórniczych nie zapominać o Dolnośląskim Zagłębiu Węglowym i Wałbrzychu.
• pismo do Ministra Inwestycji i Rozwoju Jerzego Kwiecińskiego oraz Marszałka Województwa Dolnośląskiego z postulatem przyłączenia Subregionu Wałbrzyskiego do regionów górniczych objętych Platformą Obszarów Węglowych w Transformacji (CRiT).
• Wniosek do KE i DG Regio o włączenie Subregionu Wałbrzyskiego do CRiT.
Wrzesień 2018 – zaproszenie przez KE Prezydenta R. Szełemeja na posiedzenie Platformy Regionów Górniczych w Transformacji. DG Energy i DG Regio zwraca się z postulatem, aby Urząd Marszałkowski wystąpił z wnioskiem do Ministerstwa Energii w sprawie przyłączenia Subregionu Wałbrzyskiego do CRiT.
listopad 2018 – wyjazd Prezydenta R. Szełemeja do Brukseli na posiedzenie Platformy CRiT. Pierwsza prezentacja przed KE Subregionu Wałbrzyskiego i projektów służących transformacji.
Grudzień 2018 – Zarząd Województwa na wniosek Prezydenta Wałbrzycha podejmuje uchwałę o zgłoszeniu województwa dolnośląskiego z regionem Wałbrzycha do CRiT.
Luty 2019 – po wystąpieniu Prezydenta Wałbrzycha w UMWD oraz Ministerstwie Energii, zostaje wysłany wniosek krajowy o przyłączenie Dolnego Śląska do CRiT. Skierowanie wniosku do Marszałka Województwa w celu powołania wzorem Górnego Śląska, roboczej grupy ds. transformacji pogórniczej.
Maj 2019 – prezentacja projektów w Ministerstwie Energii i w UMWD na spotkaniu z ekspertami JASPERS
Lipiec 2019 – podczas kolejnego spotkania Platformy CRiT w Brukseli Prezydent Wałbrzycha wraz z przedstawicielami UMWD prezentuje przed połączonymi DG Regio, DG Employment, DG Energy wybrane najlepsze projekty po weryfikacji JASPERS. Marszałek składa deklarację powołania regionalnej grupy roboczej ds. CRiT.
Sierpień 2019 – Prezydent Wałbrzycha składa wniosek do UMWD o rozpoczęcie prac nad Programem (planem) Transformacji Pogórniczej Dolnego Śląska.
Wrzesień 2019 – spotkanie w Ministerstwie Energii w celu konsultacji i zaopiniowania projektów Subregionu Wałbrzyskiego zgłoszonych do CRiT. Delegacja samorządowców pod przewodnictwem Prezydenta Wałbrzycha.
Przełom września i października 2019 – na wniosek KE Urząd Miasta Wałbrzycha zbiera i przesyła materiały związane z transformacją regionu po zamknięciu kopalń węgla kamiennego. Materiały zostały wykorzystane w raporcie dla Dyrekcji Generalnej KE w celu włączenia Subregionu Wałbrzyskiego do regionów które zostaną wsparte FST.
Październik 2019 – konferencja dedykowana FST w ramach Tygodnia Regionów w Brukseli – prezentacja projektu uzdatniania wód pokopalnianych. Subregion Wałbrzyski przedstawia swoją historię pogórniczą i drogę do członkostwa w CRiT .
Styczeń 2020 – inauguracja I posiedzenia wojewódzkiej grupy ds. projektów zw. z CRiT, po roku zabiegów Prezydenta Wałbrzycha i samorządowców subregionu wałbrzyskiego w celu jej powołania.
Styczeń 2020 – wystąpienie Prezydenta Wałbrzycha i Marszałka Województwa podczas konferencji w Katowicach inaugurującej FST, adresowane do Komisarz Elisy Ferreira w sprawie objęcia całego południa DŚ zasięgiem grantów w ramach FST.
Subregion Wałbrzyski zostaje objęty wsparciem FST (załącznik D: Wytyczne inwestycyjne dla Polski dot. FST 2021-2027, coroczny raport KE dla państw członkowskich – wystąpienie Marca Lemaitre Dyrektora Generalnego DG Regio.
Luty 2020 – wizyta Prezydenta Wałbrzycha w Brukseli na konferencji dedykowanej regionom EU, które podpisały deklarację w sprawie Sprawiedliwej Transformacji. Prezentacja wyzwań Subregionu Wałbrzyskiego i doświadczeń niezakończonej transformacji węglowej. Spotkanie z wice przewodniczącym KE Fransem Timmermansem oraz Elisą Ferreira. Udział wraz z Marszałkiem Województwa w rozmowach z Komisarz E. Fereira na temat wyzwań Subregionu Wałbrzyskiego i powtórzenie postulatu włączenia całego południa DŚ w zasięg wsparcia przyszłego FST.
Kwiecień 2020 – wniosek do Minister Jarosińskiej Jedynak w sprawie włączenia przedstawiciela Subregionu Wałbrzyskiego do prac ministerialnej gr. roboczej ds. FST.
Maj 2020 – przystąpienie do prac nad modyfikacją i aktualizacją projektów Aglomeracji Wałbrzyskiej (gmin pogórniczych) w ramach przyszłego FST.
27 lipca 2020 – spotkanie informacyjno konsultacyjne w Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia dla samorządów, OPP, IOB, przedsiębiorców, liderów opinii i mieszkańców. Rozpoczęcie procesu włączania społecznego przyszłych beneficjentów FST.
Październik 2020 – powołanie grupy redakcyjnej przygotowującej Społeczny Plan Sprawiedliwej Transformacji ( SPST) pod przewodnictwem Radosława Gawlika. Robocza współpraca z zespołem UMWD celem wsparcia przy przygotowaniach do utworzenia Regionalnego Planu Sprawiedliwej Transformacji dla Dolnego Śląska.
Red./UM W-ch
foto: UM W-ch