Dzięki postępom w medycynie i badaniom naukowym już dziś wiemy, że choroba Alzheimera jest nieodwracalną, postępującą chorobą mózgu, która powoli niszczy pamięć i zdolności myślenia. W ostateczności doprowadza do zaniku zdolności wykonywania najprostszych zadań. Każda osoba zbliżająca się do wieku senioralnego bardzo się jej boi.
Co to jest?
Alzheimer to rodzaj demencji, która wpływa na pamięć, myślenie i zachowanie. Jednak objawy ostatecznie stają się na tyle poważne, że przeszkadzają w codziennych czynnościach. Warto podkreślić, że mikroskopijne zmiany w mózgu zaczynają się na długo przed pierwszymi oznakami utraty pamięci. Aby zrozumieć proces powstawania choroby należy pamiętać, że mózg ludzki ma 100 miliardów komórek nerwowych – tak zwanych neuronów. Każda komórka nerwowa łączy się z wieloma innymi, tworząc sieci komunikacyjne. Natomiast grupy komórek nerwowych mają specjalne zadania: niektóre są zaangażowane w myślenie, uczenie się i zapamiętywanie, a inne pomagają w widzeniu, słyszeniu i czuciu zapachów. Jednak należy zwrócić uwagę, że aby wykonać swoją pracę, komórki mózgowe działają jak małe fabryki. Otrzymują zapasy, wytwarzają energię, konstruują sprzęt i pozbywają się odpadów. Komórki również przetwarzają i przechowują informacje oraz komunikują się z innymi komórkami. Alzheimer to dolegliwość, która rozwija się bardzo powoli i z czasem powoduje problemy w życiu codziennym. Ostatecznie dochodzi do zaniku mózgu, co widoczne jest podczas tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.
Przyczyny powstania
Okazuje się jednak, że nie są znane czynniki, które wywołują pojawienie się u danej osoby choroby Alzheimera. Ale uwaga – wskazuje się jednak na pewne predyspozycje genetyczne u niektórych z nich. Czynnikami ryzyka zwiększającymi prawdopodobieństwo choroby Alzheimera są: starszy wiek, płeć żeńska, cukrzyca, posiadanie członka rodziny z tą samą chorobą, niskie wykształcenie, mutacje genów powodujące rodzinną postać Alzheimera.
Objawy
Początki choroby Alzheimera są bardzo mało charakterystyczne i łatwo je przeoczyć. Najbardziej rozpoznawalne są problemy z pamięcią jako jedne z pierwszych objawów upośledzenia funkcji poznawczych związanych z chorobą Alzheimera. Pierwsze objawy choroby Alzheimera różnią się w zależności od osoby. Dla wielu chorych, dysfunkcje niezwiązane z pamięcią, takie jak problemy ze znalezieniem odpowiednich słów, problemy ze wzrokiem / przestrzenią oraz zaburzenia rozumowania lub osądu, mogą sygnalizować bardzo wczesne stadia choroby Alzheimera. Warto zwrócić uwagę na fakt, że obecnie naukowcy badają biomarkery czyli biologiczne oznaki choroby występujące w obrazach mózgu, płynie mózgowo-rdzeniowym i krwi. Wszystko po to, by wykryć wczesne zmiany w mózgach osób z tą chorobą i osób o prawidłowych funkcjach poznawczych, które mogą być bardziej zagrożone chorobą Alzheimera. Badania wskazują, że takie wczesne wykrycie jest możliwe, ale potrzeba więcej praktyki, testów, dowodów zanim te techniki będą mogły być rutynowo stosowane do diagnozowania choroby Alzheimera w codziennej praktyce lekarskiej. Pamiętajmy jednak, że nie ma jednego skutecznego pomiaru diagnostycznego potwierdzającego chorobę Alzheimera. Jeśli zauważasz u siebie lub u swoich bliskich objawy typu: wymyślanie odpowiedniego słowa lub nazwy, trudności w wykonywaniu zadań w sytuacjach towarzyskich lub zawodowych, zapominanie tego, co się przeczytało przed chwilą, częste gubienie przedmiotów lub utrata orientacji w przestrzeni, większe niż zazwyczaj problemy z planowaniem lub organizacją, zapominanie o wydarzeniach – nie bagatelizuj ich! Zwróć się o pomoc do lekarza pierwszego kontaktu, który na podstawie zebranego wywiadu skieruje cię w razie potrzeby na dalsze konsultacje do neurologa lub psychiatry.
Stadia choroby
Osoba z umiarkowaną choroba Alzheimera może nadal z pomocą bliskich uczestniczyć w codziennych czynnościach. Ważne jest, aby określić, co dana osoba może robić lub znaleźć sposoby na uproszczenie zadań. Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na bardziej intensywną opiekę, najbliżsi mogą rozważyć możliwość skorzystania z opieki zastępczej lub ośrodka dziennego dla dorosłych. Jednak w końcowym stadium choroby objawy demencji są ciężkie. Chorzy tracą zdolność reagowania na otoczenie, prowadzenia rozmowy i ostatecznie kontrolowania ruchu. Wciąż mogą wypowiadać słowa lub frazy, ale komunikowanie bólu staje się trudne. Ponieważ pamięć i zdolności poznawcze nadal się pogarszają, mogą mieć miejsce znaczące zmiany osobowości. Na tym etapie chorzy mogą wymagać całodobowej pomocy w codziennej pielęgnacji ciała, doświadczać problemów z chodzeniem, siedzeniem, a nawet połykaniu i być bardziej podatni na infekcje, zwłaszcza zapalenie płuc.
Leczenie
Sposoby leczenia choroby Alzheimera są jeszcze ograniczone. Z racji tego, iż nie są znane przyczyny prowadzące do stopniowego, przyspieszonego zanikania komórek nerwowych, nie ma możliwości leczenia przyczynowego. Szczególnie na początkowym etapie choroby stosuje się leki zwiększające aktywność układu cholinergicznego. Powodują one zwykle zwiększenie ogólnej aktywności chorego, przez co poprawia się nieco pamięć.