Na gorąco czy na zimno? Chrupiące z keczupem, musztardą, a może majonezem? Albo po prostu tylko z solą. Wszyscy je uwielbiamy. Ale czy są zdrowe dla naszego organizmu? Pisaliśmy o tym równo trzy lata temu w Temacie Tygodnia. 13 lipca obchodzimy święto tego przysmaku.
Frytki – pochodzenie i historia
Kłótnia co do pochodzenia frytek rozgrywa się pomiędzy dwoma krajami: Francją i Belgią. Kiedy na początku XIX w. Thomas Jefferson w Białym Domu podawał słupki smażonych na złoto ziemniaków, mówił, że to na francuską modłę. Z tego powodu w języku angielskim na frytki mówi się French fries (French po ang. „francuski”). Z drugiej strony coraz więcej punktów gastronomicznych, chcąc podkreślić oryginalność i tradycyjność podawanych przez siebie frytek, reklamuje je jako frytki belgijskie. Ci, których przekonuje wersja o belgijskim pochodzeniu frytek, twierdzą, że jedli je farmerzy przy rzece Moza, gdzie początkowo smażyli złowione przez siebie ryby. W trakcie zimy, kiedy o ryby było trudno, musieli zadowolić się smażonymi ziemniakami. Przysmak farmerów mieli polubić amerykańscy żołnierze w trakcie I wojny światowej, a ponieważ większość Belgów posługuje się językiem francuskim, Amerykanie mylnie zinterpretowali pochodzenie potrawy.
Jak produkowane są frytki
Przypominamy, że w sklepach mamy do wyboru szeroki wachlarz rodzajów frytek mrożonych. Wśród nich są proste, karbowane, extra cienkie bądź mega długie. Uwaga, ważne jest aby przechowywać je przed przygotowaniem w temperaturze – 18°C, ponieważ jest to produkt głęboko mrożony. Frytki produkowane są zwykle ze świeżych ziemniaków, w przypadku produktów gorszej jakości stosuje się susz ziemniaczany. Większość z nich zawiera już dodatek oleju roślinnego, na przykład słonecznikowego bądź rzepakowego w ilości około 10 procent. Dzięki temu mamy możliwość przygotowania frytek w piekarniku bez dodatku tłuszczu, co znacznie obniża ich kaloryczność. Warto przeczytać etykietę na opakowaniu, dotyczącą sposobu przygotowania danych frytek. Niektóre z nich nadają się do przyrządzenia jedynie we frytkownicy i w piekarniku, z kolei inne można również usmażyć na patelni.
Z czym jeść frytki?
Polacy za Amerykanami jedzą frytki najczęściej z ketchupem, chociaż coraz popularniejszy staje się również majonez, który z kolei uwielbiają Belgowie. Francuzi preferują musztardę, a Brytyjczycy ocet. Kanadyjczycy zjadają frytki polane serem i sosem pieczeniowym. Przekąskę tę nazywają „poutine”. Daleko na wschodzie, w Japonii, skrapia się je sosem sojowym lub podaje z zielonym curry. W Malezji wybierają ostry sos chilli. W Pensylwanii frytki polane sosem serowym układane są na wierzchu sałatki, a we Włoszech często na pizzy. Dobrze pasują też do ryby, dlatego można je dostać we właściwie każdej smażalni. Coraz częściej też można spotkać się z frytkami ze słodkich ziemniaków – batatów. W Internecie pełno jest zachęt, aby frytki przygotowywać z innych warzyw: marchewki, dyni, cukinii. Niewątpliwie są to próby zamienienia niezdrowej przekąski w wartościowsze danie. Niektórzy też zamiast smażyć je w głębokim tłuszczu, wolą skropić frytki oliwą, posypać ulubionymi przyprawami i ziołami oraz upiec. Jest to zdrowsza i mniej kaloryczna alternatywa.
Rodzaje frytek
Obecnie frytki można podzielić ze względu na kształt lub warzywo, z którego zostały wykonane. Popularne kształty frytek to: proste, cienkie, karbowane, belgijskie, łódeczki, zakręcone, wedges.Coraz częściej przygotowywane są frytki z warzyw innych niż ziemniaki. Frytki z powodzeniem można zrobić z batatów, buraków, marchewki, pietruszki czy selera korzeniowego. Możemy wyróżnić nie tylko różne rodzaje frytek, lecz także różne sposoby ich przygotowania. W zależności od metody przyrządzenia frytki będą mieć nieco inny smak.
Frytki z patelni
Najczęściej w domu przyrządzamy frytki na patelni. Jest to najprostsza metoda, gdyż nie wymaga żadnych dodatkowych urządzeń – wystarczy nam patelnia z wyższym brzegiem. Po obraniu ziemniaków i pokrojeniu ich na paski na patelnię wylewamy dużą ilość oleju. Frytki wrzucamy dopiero wtedy, gdy olej będzie dobrze rozgrzany. Aby się upewnić, że tak się stało, możemy wrzucić na patelnię kawałek ziemniaka – jeśli zacznie się intensywnie smażyć, możemy wrzucić na patelnię frytki.
Zebrał i opracował
Paweł Szpur
gazeta@30minut.pl
Źródła i cytaty:
fajnegotowanie.p
inspirowanesmakiem.pl
ekologia.pl
maxelektro.pl/
prostehistorie.com.p
gazeta.pl/
polki.pl/
portal.abczdrowie.pl/
miastodzieci.pl
rp.pl