Według International Diabetes Federation w 2040 roku ma być już 642 miliony osób z cukrzycą. W Polsce natomiast liczbę pacjentów zmagających się z tym schorzeniem szacuje się na ponad 2 miliony. Dodajmy jeszcze do statystyk i wyliczeń kolejny milion Polaków – tych, którzy nie wiedzą o chorobie, a otrzymamy zatrważające dane. 27 czerwca obchodzimy dzień walki z cukrzycą. Dbajmy o siebie, by nie musieć cierpieć.
Co to jest cukrzyca?
Cukrzyca to grupa chorób związanych z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej w organizmie. Cukry złożone pod wpływem enzymów trawiennych przewodu pokarmowego są rozkładane do prostych, głównie glukozy, która jest podstawowym źródłem energii dla organizmu. Może ona wniknąć do komórek i zostać przez nie wykorzystana wyłącznie w obecności insuliny, hormonu produkowanego przez trzustkę. U diabetyków, czyli osób chorych na cukrzycę, występują różne nieprawidłowości zaburzające ten proces. Obserwuje się u nich całkowity lub częściowy brak produkcji insuliny przez trzustkę, ale również niewrażliwość tkanek na jej działanie. Prowadzi to do utrzymującego się wysokiego poziomu cukru we krwi (hiperglikemii), który powoduje uszkodzenia narządów wewnętrznych i powstanie trwałych powikłań.
Jakie są rodzaje cukrzycy?
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) cukrzycę dzieli się na cztery typy: cukrzycę typu 1 (cukrzyca pierwotna, cukrzyca wieku młodzieńczego, cukrzyca insulinozależna), cukrzycę typu 2 (cukrzyca wieku dojrzałego, cukrzyca insulinoniezależna, cukrzyca nabyta), cukrzycę ciążową oraz inne specyficzne typy cukrzycy. Cukrzyca typu 1 posiada pewnego rodzaju podtyp – cukrzycę LADA. Określana jest również mianem cukrzycy młodych dorosłych, cukrzycy typu 1 o późniejszym początku, cukrzycy insulinozależnej immunologicznie dodatniej. Ten rodzaj cukrzycy rozwija się bardzo często dopiero po 30 roku życia, dlatego też określany jest jako cukrzyca utajona. Choroba powstaje w wyniku błędu układu odpornościowego, a więc – jako choroba autoimmunologiczna. Z kolei cukrzyca typu 2 jest to cukrzyca nabyta o dwojakim podłożu. Po pierwsze może wynikać z insulinooporności (komórki posiadają obniżoną wrażliwość na insulinę, co zmniejsza wykorzystanie przez nie insuliny) komórek i tkanek lub – po drugie: być skutkiem zbyt małego wytwarzania insuliny przez trzustkę.
Objawy choroby
Rozpoznanie pierwszych objawów cukrzycy jest niezwykle istotne, ponieważ pozwala na podjęcie natychmiastowego działania. Nieleczona może bardzo negatywnie wpłynąć na ogólny stan zdrowia, stąd właśnie wczesna diagnostyka jest tak znacząca. Objawy obejmują: duże pragnienie, częste oddawanie moczu, duży apetyt, utratę masy ciała, ogólne osłabienie i senność. Dostrzeżenie tych symptomów powinno być bardzo wyraźnym sygnałem alarmowym. Należy się wówczas niezwłocznie zgłosić do lekarza, a po uzyskaniu diagnozy, do poradni diabetologicznej (poradnia dla cukrzyków). Oznacza to bowiem, że natychmiast należy podjąć działania mające na celu przejęcie kontroli nad chorobą. Jeśli chodzi o objawy cukrzycy insulinozależnej, wymienia się wśród nich: zwiększone pragnienie, częste oddawanie moczu, chudnięcie, apatię, zmęczenie i senność, trudniejsze i powolniejsze gojenie się ran, częste infekcje pęcherza moczowego, częste zapalenia skóry, świąd skóry, stany zapalne. Na podstawie powyższej listy widać od razu, że oznaki nie są wcale jednoznaczne. Jeżeli jednak większość z nich współwystępuje, to diagnostyka w kierunku cukrzycy koniecznie powinna zostać podjęta.
Diagnoza
Wczesna diagnoza cukrzycy jest niezwykle istotna. Pozwala na szybkie wdrożenie leczenia i zastosowanie diety, która umożliwia prawidłowe funkcjonowanie i kontrolowanie poziomu glukozy we krwi. Jednocześnie to sposób na to, by zapobiec powikłaniom, do których może dojść, jeżeli natychmiastowe leczenie nie zostanie podjęte. Nieleczona cukrzyca wpływa na cały organizm chorego, stopniowo niszcząc kolejne narządy i układy wewnętrzne. Po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu z pacjentem, lekarz powinien zlecić różnorodne badania, w tym badanie krwi pod kątem poziomu glukozy. Nie zawsze cukrzyca daje wcześniej wymienione objawy. Czasami przebiega bezobjawowo lub objawy nie są charakterystyczne i właśnie dlatego chory nie wie nawet, że cierpi na takie schorzenie. Kiedy mierzyć poziom cukru? Bardzo ważne jest to, by poziom cukru we krwi był badany w odpowiednim momencie. W przypadku pomiarów diagnostycznych badanie należy wykonać rano i na czczo. Wieczór przed badaniem (8-12 godzin) nie powinno się spożywać alkoholu ani zbyt tłustych i obfitych potraw.
Zebrał i opracował
Paweł Szpur
gazeta@30minut.pl
Źródła i cytaty:
medistore.com.pl
poradnikzdrowie.pl
portal.abczdrowie.pl
synevo.pl
pacjent.gov.pl
medonet.pl