18 maja w środę będziemy obchodzić Międzynarodowy Dzień Muzeów. Zanim ruszymy zwiedzać, może warto dowiedzieć się, jaka jest historia powstania tych obiektów? Okazuje się, że święto muzeów ma długą tradycję, ponieważ ustanowiono je w 1977 roku w Moskwie.
Znaczenie w starożytności
Wyraz „muzeum” miał w czasach starożytnych inne znaczenie niż dziś. Museion to przybytek Muz. Czasami w Grecji nazywano tak zarośla, w których śpiewały ptaki. Museionem mógł być także gaj lub wzgórze. Mogło nim być również stowarzyszenie kultowe ku czci dziewięciu boskich sióstr: Klio, Euterpe, Talii, Melpomeny, Terpsychory, Erato, Polihymni, Uranii i Kaliope, które nazywano także Kamenami lub Pierydami i które miały zamieszkiwać Olimp, Parnas, Helikon lub krainę w Macedonii, Pierię. Museion mógł być też miejscem kultu z ołtarzem i świątynią. Przeważnie miał charakter literacki lub oświatowy. To tylko ułamek wiedzy o muzeach w starożytności. Są jednak źródła, które podają, że twórcą pierwszego muzeum był papież Sykstus IV, który w drugiej połowie XV wieku w budynku Kapitolu zgromadził podarowaną ludziom Rzymu własną kolekcję klasycznych rzeźb. Później powstawały kolejne muzea, które pojawiły się około 1600 roku. Wszystkie eksponaty były własnością prywatną, stąd udostępnianie ich uzależnione było od dobrej woli ich posiadaczy.
Początki w Europie
Pierwsze publiczne muzeum w Anglii powstało na początku XVII wieku jako Musaeum Tradescantium. Zbiory tego muzeum w 1677 roku trafiły na Uniwersytet w Oxfordzie, dając początek pierwszemu muzeum uniwersyteckiemu na świecie o nazwie Ashmolean Museum. Z czasem zaczęto również udostępniać kolekcje dzieł sztuki starych mistrzów – grafiki i rysunki, a także rzeźby, meble, zegary, instrumenty muzyczne. Ważnym wydarzeniem było ukonstytuowanie się w 1753 r. muzeum jako instytucji publicznej. Powołano wtedy British Museum w Londynie, które do dnia dzisiejszego można zwiedzać za darmo. W połowie XVI wieku pojawiły się pierwsze zbiory botaniczne. Ulokowane one były przy włoskich uniwersytetach w Pizie, Bolonii, Florencji i Padwie. Również we Włoszech we Florencji została założona pierwsza publiczna biblioteka w Europie – Biblioteka św. Marka. Drugą była Biblioteka Watykańska zainicjowana przez papieża Mikołaja V (1447-1455).
Jak jest w Polsce?
Jak podaje portal podroze.onet.pl, według danych Głównego Urzędu Statystycznego w Polsce jest 949 muzeów i oddziałów muzealnych. Są to dane za 2017 rok. Dzięki raportom i badaniom wiadomo też, że od lat przybywa muzeów. W 2014 roku były 844 muzea w Polsce. Rośnie też liczba zwiedzających te obiekty w Polsce. W 2014 roku było to 30 mln 609 tys. osób, a w 2017 roku już 37,5 mln zwiedzających. Do najliczniej odwiedzanych muzeów w Polsce należą placówki z Warszawy oraz Małopolski. Od lat lista się nie zmienia. Jest na niej Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. W czołówce znajdują się Łazienki Królewskie w Warszawie. Z kolei muzeum na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau to najbardziej rozpoznawalny symbol Holokaustu. Wśród najliczniej odwiedzanych muzeów w Polsce nie mogło zabraknąć Zamku Królewskiego na Wawelu. W Muzeum Kopalni Soli w Wieliczce w 2018 roku gościło blisko 1 mln 750 tys. turystów z ponad 170 krajów.
Co zwiedzamy na świecie?
Wśród 10 najpiękniejszych i najsłynniejszych muzeów na świecie możemy wymienić: Luwr w Paryżu, Muzea Watykańskie, które obejmują 22 kolekcje. Muzeum Brytyjskie w Londynie, Miejskie Muzeum Sztuki w Nowym Jorku, Galeria Uffizi we Florencji, Muzeum Egipskie w Kairze, The Smithsonian Institute w Waszyngtonie, Muzeum Prado w Madrycie, Ermitaż w St. Petersburgu oraz Rijksmuseum w Amsterdamie.
Zebrał i opracował
Paweł Szpur
gazeta@30minut.pl
Źródła i cytaty:
bimkal.pl
wilanow-palac.pl
allora-bt.pl
historia.org.pl
cojestgrane24.wyborcza.pl
podroze.onet.pl
bankier.pl
vogue.pl