Po agresji Rosji na Ukrainę światowa polityka zmieniła się diametralnie. Nie chodzi tylko o brak dialogu i izolację, ale przede wszystkim o sankcje – narzędzia, które mają służyć nie tylko osłabieniu Putinowskiego państwa, ale w szczególności dotknąć obywateli. Czy zubożenie kraju i odcięcie od zachodniego dobrobytu może spowodować przewrót w rosyjskiej władzy?
Sankcje – czyli co?
Według Słownika Języka Polskiego PWN sankcja to kara za naruszenie prawa, ale również akcja represyjna skierowana przeciwko państwu, któremu zarzuca się naruszenie przepisów prawa międzynarodowego. Sankcje to również zatwierdzenie jakiegoś aktu przez wyższą instancję lub zatwierdzenie lub uznanie czegoś przez społeczeństwo, instytucję, autorytet moralny itp. Oczywiście w temacie sankcji nałożonych na Rosję najważniejsze są sankcje gospodarcze, czyli restrykcje nałożone na gospodarkę jednego lub kilku krajów przez inne państwa. Najczęściej mówi się o nich w kontekście kary za pogwałcenie praw człowieka, agresji na inne państwa czy inne naruszenie interesów kraju, który sankcje nakłada. Warto również wspomnieć, że sankcjami mogą być między innymi wyższe cła, czyli opłaty za przewóz dóbr, wszelkiego rodzaju embarga czyli zakaz przewozu dóbr i handlu z danym krajem czy też takie ograniczenia, jak blokowanie kont bankowych, zakaz przewozu waluty czy zakazy wjazdu na swój teren dla konkretnych ludzi.
Jaka jest skuteczność?
Najczęstszym celem polityki gospodarczej w zakresie polityki zagranicznej jest zmiana systemu. Istnieją kontrowersje co do skuteczności sankcji ekonomicznych w ich zdolności do osiągnięcia określonego celu. Tylko pięć z czterdziestu tak zwanych „sukcesów” wyróżnia się osiągnięciem zakładanych rezultatów, obniżając wskaźnik sukcesu do 4%. Powodzenie pojedynczej decyzji w sprawie sankcji nie prowadzi automatycznie do jej skuteczności, chyba że określony cel reżimu sankcji zostanie jasno określony i osiągnięty. Wpływ sankcji można też zaobserwować w gospodarce kraju stosującego sankcję. Gdyby wprowadzono ograniczenia importowe, konsumenci w importującym kraju mieliby mniejszy wybór towarów. Jeśli ograniczenia eksportowe zostałyby wprowadzone lub sankcje zabroniłyby firmom w tym kraju prowadzenia interesów z krajem docelowym, ten kraj mógłby utracić rynki i możliwości inwestowania na konkurencyjnych rynkach.
Jak potraktowano Rosję?
Ekonomiści są zgodni, że sankcje „Zachodu” są dobrze pomyślane, bo atakują system finansowy. Mają one spowodować „nalot” ludzi na banki, uniemożliwią obrót towarowy, czyli zahamują produkcję i możliwość eksportu. To wywoła inflację. Dotychczas w ramach sankcji nałożonych na Rosję przez m.in. przez Unię Europejską, USA, Zjednoczone Królestwo, Japonię, Australię, Singapur i Szwajcarię zamrożone zostały aktywa rosyjskiego banku centralnego ulokowane w tych państwach, ponadto zablokowano możliwość zawierania transakcji, których stroną jest bank centralny Rosji oraz zamknięto przestrzeń powietrzną dla rosyjskich samolotów. Warto dodać, że z międzynarodowego systemu rozliczeń SWIFT wykluczone mają zostać rosyjskie banki. Sankcje objęły także majątek oligarchów z kręgu Putina oraz członków kremlowskiej elity. Zarekwirowano nieruchomości, majątek, a także ruchomości jak jachty czy luksusowe samochody. 11 marca Prezydent USA poinformował, że Stany Zjednoczone wprowadzą zakaz importu alkoholu, owoców morza – takich jak wódka i kawior, a także diamentów. Zakazany będzie też eksport dóbr luksusowych do Rosji – odzieży, tytoniu, biżuterii, samochodów i antyków. Rosja jest 23. największym partnerem handlowym USA, a wartość jej eksportu do USA w ubiegłym roku wyniosła niecałe 30 mld dolarów.
Wycofują się firmy
Z rynku rosyjskiego wycofują się międzynarodowe firmy. Ikea, Mcdonald’s, Coca Cola, to tylko przykłady marek, których Rosjanie już nie zobaczą. Płacz i lament obywateli Rosji widać już w internecie. Sami wyszukują haseł typu: „Jak żyje się w Korei Północnej”. Czy Rosjanie widząc jaki los zgotuje im panujący prezydent doprowadzą do zmiany władzy?
Zebrał i opracował
Paweł Szpur
gazeta@30minut.pl
Źródła i cytaty:
sjp.pwn.pl
encyklopedia.pwn.pl
300gospodarka.pl
mfiles.pl
businessinsider.com.pl
rmf24.pl